Sınırsız Dünyanın Yeni Sınırı Başörtüsü

“Seksenli yılların başında Şerif Mardin’den Sosyal Değişme dersi almıştım. Hoca değişmeyi değil, 
sürekliliği  anlatarak  başlamıştı  derse.  ‘Değişme’ye  âdeta  kutsal  bir  anlam  yükleyen  modernleşme 
kuramlarını  okuduğumuz  bir  dönemde,  sürekliliği  vurgulayan  bir  giriş...  Ardından  ‘Sınıfımızda 
toplumsal  sürekliliğin  çok  bariz  bir  örneği  var’ deyip  susması  ve  cevabını  bizden  beklemesi...  Bu 
sürekliliğin benimle ilgili olduğunu hemen anlamıştım. Hoca için başörtüm, nevzuhur bir uygulama 
değil;  toplumsal  sürekliliğin  bir  göstergesiydi.  Yani  bu  topraklarda  yaşayanlar  yüzyıllardır 
Müslüman’dı.  Ve  kadınlar,  dinlerinin  gereği  olarak  örtünmeye  devam  ediyorlardı.  Eğitim  ve 
kentleşmenin,  dinî  uygulamaları  ortadan  kaldıracağını  iddia  eden  modernleşme  ve  sekülerleşme 
teorilerinin  hilafına.  Böyleydi  ama  ağırlıklı  olarak  son  otuz  yıldır  yasaklar  nedeniyle  bir  ‘sorun’a 
dönüştü  başörtüsü.  Toplumsal  süreklilik  vurgusunun  yerini  bir  nevzuhurluk  vurgusu  aldı.”  Nazife 
Şişman, “başörtüsü”ne “sınırsız dünyanın yeni sınırı” metaforu üzerinden küresel bir çerçeve çiziyor. 
Kavramsal analizlerinde kullandığı mesafe, içeriden tecrübelerin kazandırdığı sağduyu ile birleşiyor. 
Ve şu tespiti yapıyor: “Başörtüsü sadece başörtüsü değil. Kimliklerin belirlendiği, sınırların çizildiği 
satıhta  bir  anlam  taşıyıcı.  Başörtüsü,  sınırsız  dünyanın  yeni  sınırı.  Müslüman  kadınlar,  örtüleriyle 
sınırsız özgürlüğün tecessüm ettiği bedene sınır çiziyorlar, seküler kamusallığın içinde dinî bir alanın 
sınırını tahkim ediyorlar. Bazı sınırları çizerken,  başka bazı sınırları ihlal ediyor; laikliğin, seküler 
kamusallığın sınırlarını zorluyorlar.”

Detaylar;